Жаңалықтарды Telegram арнамыздан оқыңыз!Бүгін - Бүкіләлемдік аутизм туралы ақпарат тарату күні. Біріккен Ұлттар ұйымының Бас Ассамблеясы 2008 жылы осы атаулы датаны бекітті. Мақсат – балалар арасындағы аутизмнің көбеюіне көңіл бөлу, диагнозды ерте анықтап, баланы уақытылы дамыту. Ең бастысы - қарапайым адамдар мен менталды ауытқуы бар балалардың қарым-қатынасын жақсарту. Біздің қоғам ерекше жандарды қалай қабылдайды? Ел арасында аутизм туралы түсінік қандай? Ақниет Балтанова сұрап, білді.
Аутизм – ауру емес. Ол ерекше жандардың әлемді өзгеше көруі. Мұндай балалар эмоциясын түрлі қимыл-қозғалыстармен білдіреді. Өзін жақтыртпай қарағандарды да сезеді. Содан агрессия туындайды. Сондықтан инклюзив орта құру маңызды. Әсіресе ата-ананың сенімі мен қолдауы - баланың мінез-құлқына тікелей әсер етеді дейді мамандар.
Эльмира Жанғозиева, Ұлттық балаларды оңалту орталығының невролог маманы:
Ең бірінші - диагноз нақтыланса, ата-анасы қабылдай білуі керек. Бізде көп жағдайда ата-ана сенбейді. Менің баламда мұндай болуы мүмкін емес деп қашып жатады. Шокта жүріп қалады. Диагнозы тез нақтыланып, уақтылы мамандарға келсе, баланың жағдайын жақсартуға болады.
Аяланың анасы баласының дамуы кешеуілдеп жатқанын 2 жасқа таяғанда байқаған. Бірақ әр дәрігерді жағалап, нақты диагноз 5 жасында қойылыпты. Қазір 9-ға толды. Қатарға енді қосылып жатқан қызын биыл 1-сыныпқа беруге ниетті. Сондықтан уақыт жоғалтпау өте маңызды, дейді ана.
Ләззат Аманжолова, Тараз қаласының тұрғыны:
20-ға дейін санайды. Әріптердің басын әлі қоса алмайды. Конструкторларды жақсы құрайды, бірақ кішкене ілесе алмай жатыр. Орталыққа барғалы көп нәрсе үйренді, шүкір.
Елімізде ерекше балаларды оңалту орталықтарының саны артып келеді. 18 жасқа толғанша жәрдемақы да қарастырылған. Бірақ кәмелетке толған соң, көп мүмкіндіктен қағылады. Жәрдемақысы ем-домына жетпей, күтушіге де зәру болып қалады. Депутат Таңсәуле Серіков Мәжілісте мәселені көтеріп, ерекше балаларды оңалтып қана қоймай, олардан маман қалыптастыру керек дегенді айтты.
Таңсәуле Серіков, ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты:
Медициналық ұйым соңғы жылдың өзінде 200 мыңнан астам балаға ПМПК-ға жолдама берген. Өкінішке қарай, 200 мыңнан тек 8 мың бала ғана сол ПМПК-ға барған. Енді олардың болашағы қалай болады? Ертең біз балаларды қоғамға интеграция жасамасақ, өз-өзіне қызмет жасайтын жағдай жасамасақ, біз мектеппен қоса, ертең арнайы орталықтар саламыз.
Иә, елімізде аутизм диагнозымен тіркелген 19 мыңнан астам бала бар. Соңғы 5 жылда олардың қатары бес есе артқан. Өсім бұл қарқынмен жалғаса берсе, әр жүзінші баланың біріне аутизм диагнозы қойылуы мүмкін. Қоғам - ата-ана - маман - осы үштік біріксе ғана жағдай оңалады.
Ақниет Балтанова
